Aile Yaşam Döngüsü

Bireysel gelişim sürecimiz gibi ailenin de bir gelişim süreci içerisinde geçtiği evreler olduğunu söyleyebiliriz.  Her evrede karşılaşılan tipik sorunların, bir sonraki evreye geçiş için tamamlanması gereken işlerin ve bir sonraki evreye geçiş için yapılması gereken hazırlıkların olduğunu söyleyebiliriz.  Bir şeyi bitirmeden başka bir şeyi başlatmak zorluklara yol açabilir. Her evrenin kendi içerinde zorlukları olduğu gibi kendine göre heyecanları ve kendine göre tatminleri vardır.  Evliliğin ilk döneminde yaşananları ilerleyen dönemlerde aynen beklemek doğru olmaz.  Öte yandan, her evrenin bir büyüme ve gelişme fırsatı olduğunu ve kendi içerisinde alınacak tatminleri olduğunu söyleyebiliriz. 

1. Dönem:  Ailelerarası Dönem

Bu evre ülkemizde görece az görülen bir evredir.  Birey artık genç bir yetişkindir ve aileden ayrılmaya hazırlanmaktadır.  Bireysel sorumluluklarını kabul eder, akran ilişkileri kurar, kendi işini ve ekonomik bağımsızlığını kazanmaya başlar.  Bu evredeki işlerin tamamlanmaması ise evliliğin ilk döneminde zorlanmalara sebep olur.  2-

2. Dönem: Yeni Evli Çift Dönemi

Bu dönemde ailenin kurucusu olan çift, karı-koca lık sistemlerini oluşturmaktadır. Yeni evli çift;  karşılıklı destek, uyum, birbirlerinin gelişimlerine destek, birliktelik ve bağlılık ile ilgili sistemlerini oluşturur.

Bu dönemde çift, kök aileleri ve arkadaşları ile olan ilişkilerini yeniden düzenlemek ve kendi sistemlerini kurma görevi ile karşı karşıyadır.  Artık yeni bir aile kurmaktasınızdır ve bunun kendi sisteminizi kurmanız anlamına gelmektedir. Bu kendiliğinden olmaz çaba sarfetmek gerekir. 

Bu dönem aynı zamanda çiftlerin ayrılık için çok çabuk karar alabildiği bir dönemdir.  Henüz çocuk yoktur ve evliliğe olan yatırım azdır.  Öte yandan, fiziksel şiddet gibi durumları dışarıda tutarsak yeni bir aile sisteminin kurulması için bir miktar enerji sarfetmenin gerekli olduğunuda akılda tutmakda fayda olduğunu söyleyebiliriz.

3. Dönem: Anne-Baba Olmak

Bu dönemde çocuğun gelmesi ile birlikte anne-babalık alt sistemi kurulur. Çift karı-kocalık rollerinden ayrı olarak anne-baba rollerini de üstlenmeye başlar.  Çocuğun bakımı, korunması ve yetiştirilmesi için sorumlulukların alınması ve paylaşılması gerekmektedir. Aynı zamanda aile sistemine yeni bir bireyin gireceğini ve bunun sistemi değiştireceğini kabul etmek gerekir. Karı-kocalık rollerimizden vazgeçme şansımız olsa bile anne-babalık sistemi devam edecektir. Bu noktada bir önceki evredeki gelişim tamamlanması ve karı-koca lık alt sisteminin oturması işleri kolaylaştıracaktır.

4. Ergen Bireyli Aile

Bu dönemde ergen birey için sisteme giriş çıkış sınırlarının yeniden düzenlenmesi ve bir miktar esnemesi gerekir.  Bu anne-baba için yeni düzenlemeleri ve yeni kararları beraberinde getirir. 

Bu dönem bireylerin kendilerine dönmek için fırsat buldukları bir zamandır.  Artık çocukları olmadan zaman geçirme şansları artmıştır.  Ergen sistemden çıkmaya başlayınca karı-koca daha fazla başbaşa kalır.  Karı-koca sistemine daha önce iyi bakılmamış ise çatışmalar artabilir.  İnsanlar çoğu zaman bu dönemde kariyerlerini, mesleki yaşamlarını ve evliliklerini gözden geçirirler. Çocuklarının sistemden yavaş yavaş bağımsızlaşmasına izin verdikçe evlilik ve bireysel yaşamlarını gözden geçirmek ve ihtiyaç buldukları değişimleri yapmak için enerji bulacaklardır. 

5. Dönem:  Çocukların evden ayrıldıkları dönem

Bu dönemde çocuklar üniversite ve iş benzeri sebepler ile evden ayrılmaya başlar.  Çiftin evliliğinin ilk dönemimde olduğu gibi karı-koca ilişkisi ağırlıklı yaşamaya başlar.  Bu dönemde çift geçmiş hayal kırıklıklarına ve geçmiş hesaplaşmaları açabilir.  Bu sebeple çift karı-koca ilişkisine tekar yatırım yapmak ve bakım yapmak durumunda olabilir.  Çocuklar büyüdüğü için onlar ile ilişkinizde ebeveyn-çocuk ilişkisinde yetişkin-yetişkin ilişkine dönmelidir. 

6. Dönem: Yaşlılık Dönemi

Bu dönemde insanların genel yaşam felsefeleri, dünya görüşleri oturmuştur.  Deneyimler olaylar olarak değil, temel süreçler olarak değerlendirilir.  Bu dönemde karı-koca ilişkine yönelik beklentiler devam eder.  Emeklilik yaşanıyor ise bununla ilgili düzenlemeler yapılır. 

Yukarıdaki evrelerin hepimiz için aynı sıra ile yaşanması gerekmez.  Öte yandan, bu türden bir kavramsallaştırma temel süreçler, zorluklar ve gelişim olanakları ile ilgili bize bilgi verir.